[Efastus]

Olay Sokullu Mehmet Paşa döneminde, İstanbul’ da başlar, Azerbaycan’ da, İran’ da sürüp gider ve Tebriz Sarayında sona erer.
Cezmi çok iyi bir atlı spor ustasıdır. Bu ustalığı sayesinde Ahmet Paşa
ile tanışır. Ahmet Paşanın verdiği bir yemekte Cezmi’nin atlı sporda
olduğu kadar şairlikte de usta olduğu anlaşılır. Şairliğinin ünüyle
Nevi ile tanışır.
1570 yılında İran seferi başlar. Cezmi bu sefere gönüllü olarak
katılır. Bu sefer sırasında çok ustaca ve zekice davranışlarda bulunur
ve ünü bir kat daha artar. Hatta
sefer sırasında düşman olduğu halde canı pahasına da olsa Pertev
isminde bir İran askerini de nehirde boğulmaktan kurtarır. Bu sayede
Pertev’lede çok iyi dost olurlar. Bir başka İran seferinde Cezmi, Adil
Giray’la tanışır. Cezmi bu savaşlarda gösterdiği kahramanlık sayesinde
Adil Giray’ın teveccühünü kazanır.
Kötü şans eseri Adil Giray ve kardeşi Gazi Giray savaş sırasında
İranlılara esir düşer. Savaşta Adil Giray’ ı esir eden Hamza Mirza İran
şahının oğlu ve komutan, Cengizoğullarından öyle iki kahraman şehzadeyi
esir alarak başkente götürüp şöhret kazanmak ister.
Adil Giray ve Gazi Giray , Şehriyar tarafından ayrı yerlere
hapsedilirler. Adil Giray sarayda ağırlanırken Gazi Giray bir adada
“Kahkaha Zindanı” denilen yerde hapsedilir. Bunun sebebi ise
Şehriyar’ın Adil Giray’I ilk anda görüp aşık olması ve Gazi’nin bu
durumu anlayıp sorun çıkarmaması içindir.
Şehriyar, Adil ile görüşebilmek için türlü entrikalar çevirir. Onunla
buluşup konuşmasını ise Adil’den bilgi alıp, onunda yardımıyla Kırım
Hanlığı’nı ele geçirecek planlar yapmak olarak yorumlar.
Adil’in esirliği zamanında İran devletini kör bir şah, onun karısı
Şehriyar ve kardeşi Perihan idare ediyorlardı. Şehriyar’ın oğlu Hamza
Mirza ise sadece savaşlarla ilgileniyordu.
Şehriyarın Adil Giray’la yaptığı ikili müzakereler Perihan’I
şüphelendirir. Perihan’da müzakerelere devletin bir idarecisi olarak
katılmak ister ve katılır.
Şehriyar bir şekilde aşkını Adil Giray’ a yalnız oldukları zaman
açıklar. Fakat Şehriyar çok kıskanç kişiliğe sahip olduğundan
Perihan’dan gelebilecek tehlikeler için Adil Giray’a Perihan’ı
olduğundan çok zıt bir şekilde tanıtır. Adil’ de inanıyormuş gibi
davranarak Şehriyar’ a bir şey sezdirmeyip, onu kullanıp, kardeşini de
serbest bıraktırıp anavatanına dönmek istemektedir.
Perihan, Adil Giray’ı ilk gördüğünde aşık olmuştur. Fakat Adil,
Perihan’nın o tatlı güzelliğini üstündeki peçe sayesinde görememiştir.
Fakat ilk görüşmelerde Adil Perihan’nın ne kadar zengin kalpli
olduğunu, Şehriyar’ın anlattığından çok farklı olduğunu anlamıştır.
Perihan’ın yüzünü de göstermesiyle ona ilk görüşte aşıl olmuştur.
Şehriyar’ın delice şehveti Perihan’ın masumca aşkı her ikisini de
birbirine düşürmeye yeter. Şehriyar ve Perihan aynı kişiye aşık
olduklarını, anlayınca artık aralarında bir kıskançlık yarışı başlar.
Ayrıca Adil’inde Perihan’ı sevdiğini anlayan Şehriyar her ikisini de
öldürmek için planlar yapar.
Adil Giray esir düştükten sonra Cezmi bu haberi alır ve Adil’in
yardımına koşar. Cezmi, bir şekilde Adil’in bulunduğu odaya girmeyi
başarır. Bundan sonra kaçış ve İran devleti hükümetini yıkıp yerine
kendilerini getirmek için planlar yapmaya başlarlar. Cezmi bu planları
uygulamak için bir İran askeri olan Abbas’ı kullanır.
Şehriyar’ın yaptığı planlar yanlış zamanda uygulandığı için suya düşer.
Hatta planın istediği gibi gitmemesi kendisinin ölümüne sebep olur.
Şehriyar’ın askerleri Perihan ve Adil Giray’ ı da öldürürler , fakat
aşklarını yok edemezler. Her ikisi de aynı mezara Cezmi tarafından
defnedilir.
Cezmi kılık değiştirerek vatanına geri döner.