[Efastus]

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI-I DERSİ
KİTAP ÖZET FORMU


KİTABIN ADI
YÜZBAŞI SELAHATTİN’İN ROMANI
KITABIN YAZARI
İLHAN SELÇUK
YAYIN EVI
REMZİ KİTAB EVİ
BASIM YILI
1976


1.KİTABIN KONUSU:
Yüzbaşı
Selahattin’in romanı yalnız kendisinin değil , bir kuşağın romanıdır.bu
romanda değer yarğılarıyla birlikte çöken Osmanlı İmparatorluğunun
yerine yeni bir imparatorluk kurmak isteyenlerin dramı ve devletin
çöküşünü durdurmak isteyen bir asker kuşağının fedakarlık destanı yer
alır.

2.KİTABIN ÖZETİ:
Birinci Dünya savaşı 29 Ekim 1914’te
başlamış ve 30 Ekim 1928’de Mondrosta imzalanan ateşkes ile sona
ermiştir. Ancak Türkiye için barış Yunanlıların İzmir’i işgali üzerine
bozuldu. Bu savaş bizim için sekiz yıl sekiz ay sürdü , birçok devletle
mücadele etmek zorunda kalan Osmanlı İmparatorluğu battı ve Osmanlı
İmparatorluğunun , Türklerle dolu yerlerinde özgür ve bağımsız Türkiye
Cumhuriyeti kuruldu . Bu kitapta Yzb.Selahattin’in Ulusal Kurtuluş
Savaşı sırasında yaptıkları ve daha sonraki hayatına etkileri
anlatılmaktadır.
Yzb. Selahattin’in Batum’dan İstanbul’a gelmesiyle
olaylar başlar.İstanbul’daki manzara onu dehşete düşürmüştü . Mondros
Mütarekesi sayesinde galip devletler istanbul’u işgal etmişti. İstanbul
Hükümetinin devleti bu buhrandan kurtarmak isteyenleri hapse atması
veya sürgüne göndermesi durumu iyice zorlaştırmıştı.İstanbul Hükümeti
onların her dediğini yerine getiriyordu.(Türk subayları rütbesi ne
olursa osun yabavcı devlet subaylarına selam vermek zorundaydı.)Yzb.
Selahattin her defasında arkadaşlarına birşeyler yapmaları gerektiğini
söylüyordu.Arkadaşlarından biri bu işi ancak Mustafa Kemal’in
başarabileceğini söylemişti.
Haydarpaşadaki görev yerine giderken
Albay Beki Sami ona vatanı kurtarmak için yaptığı planı anlattı ve
onunla gelmesini istedi.Düşünmek için zaman istedi ve arkadaşlarının ve
ailesinin baskısına rağmen 22 mayıs 1919 günü Bandırma’da sonu
bilinmeyen bir yolda vatanı kurtarmanın tohumlarını attılar.
Bandırma’ya
geldiklerinde ortam anları dehşete düşürse de bütün yetkiyi eline alan
Bekir Sami kaymakamdan şehirdeki yabancı devletlere ait ait olan bütün
şeylerin kaldırılmasını istemesiyle biraz düzeldi. Bu hareket birçok
kimsenin hoşuna gitse de , bir kısım insanı sinirlendirmişti .
Bandırma’da başlayan bu hareket Balıkesir , Manisa , İzmir derken yavaş
yavaş birçok il’de etkisini göstermeye başladı. Bu sırada Bekir Sami
yalnız düşmanla değil İstanbul Hükümeti ile de uğraşıyordu.
O sırada
ilk direnme eylemleri Manisa’da görüldü ve meyvalar toplanmaya
başladı.Bekir Sami silahlı birliklerin toplanması kararını bütün yurda
dağıttı. Anadolu İhtilalinin ilk kurbanları Alaşehir’de halkı
yanlışyöne sevk eden dört hoca oldu böylece vatan uğruna ilk kan
dökülmüş oldu. Devletin geleceği için aynı hareketin diğer illerde de
gösterilmesi gerekiyordu ve yapıldı.
Bu sıralarda Selahattin’in
çok istediği kurmaylık sınavları başlamış ama durumun müsayisizliği
yüzünden katılamamıştı. Bursa’nın durumu ise çok vahimdi ve bir an önce
müdahale edilmesi gerekiyordu.Selahattin’in ailesi ise onu evlendirmeye
çalışıyorlar fakat Selahattin her defasında birşeyler buluyordu.Mustafa
Kemal, Meclis-i Mebusan açılması için gerekli hazırlıkları tamamlamış
üyeleri toplamaya çalışıyordu.
Nihayet Selahattin’in beğendiği bir
kız bulunmuştu. Ali Rıza Bey’in kızı Nimet ile evlenmeye karar verdi.
Mustafa Kemal Paşa, İstanbul Hükümetine artık birşeyler yapmaları
gerektiğini bildirmişti. İstanbul ‘un işgali üzerine Meclis-i
Mebusan’ın kapatılması üzerine Heyet Ankara’da toplanma kararı aldı.
Eskişehir’de silahlı birlikler toplanmaya başlamıştı. Ankara ‘da Büyük
Millet Meclisi açılması kararı itilaf devletlerini çok kızdırdı.Bunun
üzerine Bekir Sami vatanını seven herkesi yanlarına çağırdığını,
askerler yardımıyla bütün ülkeye bildirdi.Selahattin yeni evlenmesine
rağmen ailesine pek zaman ayıramamıştı,sadece Nimet’in hastalandığı
zaman yanında kalabilmişti.Bekir Sami’nin hareketlerini beğenmeyen
yabancı devletlerin isteği ile Hükümet Bekir Sami’yi görevden aldığını
bildirdi. Hatta daha da ileri gidip Bekir Sami’yi Divanıharbe gönderme
kararı aldılar. Olayın sebebini ise Bekir Sami’nin savunduğu Bursa’ya
girilmesi olarak gösterdiler. Oysa Bekir Sami’ye çıkması emri Mustafa
Kemal tarafından verilmişti.
Yaptığı yanlışlığı fark eden Hükümet
Bekir Sami ve Selahattin’i Kafkaslara gönderdi . Selahattin ailesini
güvence altına almak için Kastomonu’ya gönderdi ve Kafkaslara gitmeden
ailesinin yanına geldi.Kafkaslarda bulunan anarşi Bekir Sami Kafkaslara
gitmeme kararı aldı ve istifasını istedi.Hükümet Selahattin’I
Ankara’dan İstanbul’a taşınan Harbiye Mektebi II.Bölük Komutanlığına
atadı.Nimet ve çocukları yanına almayı kararlaştıran Selahattin
giremediği kurmaylık sınavları için çalışmaya başladı, hatta özel hoca
bile tutmuştu.Bu sırada bir çocukları daha dünyaya geldi.. Kurmaylık
sınavında başarılı olacağını düşünüyordu.ama sınavlarda kopya çekildiği
şüphesi yüzünden ,sınavların topyekün iptali kararı alındı.Büyük bir
öfkeye kapılarak sonradan çok pişman olacağı ordudan ayrılma kararını
aldı ve yüzbaşılık’tan emekli oldu.
Selahattin için artık yep yeni
bir hayat başlamıştı.Üç çocuğu ve karısının geçimleri için birşeyler
yapması gerkmekteydi .En sonunda bir çiftlik kurmaya karar verdi.Bu iş
başlarda iyi gidiyor gibi gözükse de çocukların yetişmesi için gerekli
olan parayı sağlayamıyordu ve Nimet ile araları açılmıştı.Başka bir iş
için arkadaşlarından yardım isterken , eski bir arkadaşı yardımıyla
Tekel ‘de memuriyete başladı. Çiftlik işiyle bunu başlarda beraber
yürütmesine rağmen para sıkıntısı çekiyordu. Bu sırada Nimet’in çok
hasta olduğu haberini aldı ve hastahaneye yatırma kararı
aldı.İstanbul’daki hastahanelerin ücreti çok fazla olduğundan Ankara’da
yatırma kararını verdi.Yapılan ameliyatın başarılı geçtiği düşünülse de
birkaç gün sonra etkileri gözükmeye başladı ve Nimet hayatını
kaybetti.Ölüm sebebi ise vakit kaybetmelerinden dolayı kanserin
midesine bulaşmış olmasıydı.Nimet’in ölümünden sonra Selahattin
hayatının geri kalan kısmını çocuklarıyla beraber Ankara’da
geçirdi.Vasiyeti üzerine çelenksiz bir törenle toprağa verildi.

3.KİTABIN ANAFİKRİ:
Türkiye Cumhuriyetinin ne kadar zorlukarla bu günlere geldiğini bize göstermekte ve toprakların değerini bize anlatmaktadır.

4. KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRMESİ:
Selahattin:
Kitaptaki olayların başından geçen kişi olan Selahattin, Türk subayının
nasıl davranmasını gösteren örnek bir kişiliktir.Devletin çıkarlarını
ve geleceğini herşeyden üstün tutan ve bu yolda elinden geleni yapan
bir subaydır.Başına gelen bir çok zorluğa katlanmış fakat karısı
Nimet’i kaybedince hayata küsmüştür.
Nimet: Selahattin’in karısı olan Nimet , bütün zorluklarda Selahattin’in yanında olmuştur.
Bekir
Sami: Türk Millet’ini buhrandan kurtarmak için çabalayan bir
subaydır.kitapta Selahattin’in akıl hocalığını yapmaktadır.Birçok
zorlukla karşılaşsa da verdiği mücadeleden vazgeçmeyen cesur bir Türk
subayıdır.
Ali Rıza Bey: Nimet’in babasıdır.Her fırsatta Selahattin ‘e yardım etmiştir.
Ali Fuat Paşa: Selahattin’e ve Bekir Samiye üstlendikleri bu zorlu görevde yardımı esirgemeyen bir subaydır.

5. KİTAP HAKKINDA ŞAHSİ GÖRÜŞLER:
Yüzbaşı
Selahattin’in romanı Kurtuluş Savaşını bize çok iyi anlatan Kitaplardan
birisidir.O dönemde meydana gelen olayları açıkça anlattığı için
üzerinde yaşadığımıztoprakların değerini daha iyi anlamamıza neden
olmaktadır.Kitabın içinde isim ve yer adlarının fazla geçmesinden
dolayı bazen olaylarda kopukluk olsa da sürükleyici bir romandır.

6. KİTABIN YAZARI HAKKINDA KISA BİLGİ:
1925
yılında Aydın’da doğdu.İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi
(1950). Avukatlık , matbacılık, dergi ve gazetelerde yazı işleri
müdürlüğü yaptı . İlk yazıları 41 Buçuk isimli mizah dergisinde
çıkmıştı.(1952)

ESERLERİ:
İlk iki kitabı gittiği yerler üzerine incelemeler:Güzel Amerikalı(1976),Uzak Komşu Rusya’dan Gezi Notları(1967)
Mustafa Kemal’in Saati (1969)’nde belgesel yazılarını derledi.

DİĞER KİTAPLARI:
Sovyetler
İran
Amerika İzlenimleri(1976)
Yeni Kırallar
Yeni soytarılar(1976)
Ağlamak ve Gülmek(1982)
Görülmüştür(1986)
Ziverbey Köşkü(anı,1987)
Japon Gülü(1988)


HAZIRLAYANIN :

İMZA :
ADI ve SOYADI : Önder KIR
APOLET NO : 6018
KISIM : 19/A