[Efastus]

SEMAVER
Eser, Sait Faik Abasıyanık’ın 1936’ da yazdığı
hikaye kitabıdır.Toplam on dokuz ayrı hikayeden oluşmuştur. Kitaba
adını veren ilk hikaye, İstanbul’da Halıcıoğlu’ndaki bir fabrikada işçi
Ali’nin ,annesiyle geçirdiği mutlu günleri anlatır.Annesinin her gün ,
sabah ezanıyla kaldırdığı Ali,kızarmış ekmek kokan odada semaverin
kaynayışına dalar. Semaver onu her sabah hayata yeniden bağlayan,
evlerinin saadeti, büyük bir moral kaynağı haline gelmiştir.Semaver,
onun dünyasında içinde ne ıstırap, ne grev, ne de patron olan bir
fabrika olarak canlanırdı. Ali’nin annesine ölüm, bir misafir,bir
başörtülü, namazında niyazında bir komşu hanım gelir gibi gelir. Ali
annesini bir sabah vakti, semaverin başında ölü bulur. Evlerinin saadet
kaynağı “Semaver” bir daha kaynamaz o evde. Stelyanos Hrisopulos
Gemisi, Burgaz adasında fakir,yaşlı bir Rum balıkçısının, kızı öldükten
sonra ailesinden hayatta kalan son kişi olan ,hayal gücü denizler ve
balıklarla beslenmiş , on iki yaşlarındaki torunu Trifon’un yaptığı,
bir metre uzunluğunda ,beyaza boyalı yelkenli gemi üzerine
kurulmuştur.Burgaz adasında diğer çocuklar bu oyuncak gemiye büyük bir
gıptayla bakıyordurlar.Trifon bir öğle üstü,büyükbabasının adını
verdiği gemisini denize indirir. Burgaz’ın bütün çocukları
pusudadırlar. Gemi hafif yana yatmış pupa giderken, soba borusundan
yapılmış bir top, çamların içinden patlar, atılan taş geminin yanına
isabet eder; bu taşı ötekiler izler. On altı çocuk ellerinde ceplerinde
taşlar, güzelim gemiyi batırırlar. İpek Mendil’de,olay Bursa’da bir
ipek fabrikasında geçmektedir.Yazar,bir gece fabrikaya kapıcının yerine
göz kulak olur .On beş yaşlarında,buğday tenli küçük bir hırsızla
karşılaşır. Yazar , ona iyimser bir tavırla konuşarak yaklaşır . Küçük
hırsız sevgilisinin ondan bir ipekli mendil istemesi üzerine parası
olmadığından hırsızlık yapmak zorunda kaldığını anlatır.Yazar bu durumu
hoş karşılar ve çocuğu serbest bırakır.Çocuk sevgilisinin o çok
istediği mendili alamadan fabrikadan uzaklaşır.Yazar, fabrikada depo
bölümünde kalmaktadır. Gece yarısı, yazar uyurken, küçük hırsız
ağaçların yardımıyla çıktığı pencerede belirir. Yazar, bunu fark eder
ama çocuğun bu cesaretinden etkilendiği için, yerinden kıpırdamaz
.Çocuk o çok arzu ettiği mendili aldıktan sonra, kaçarken uzun, geniş
yapraklı söğüt ağacından düşer ve hayatını bir ipek mendil uğruna
kaybeder. Kıskançlık, otuz beş yaşlarında bir köy öğretmeni ve ondan
yaşça küçük on yedi yaşındaki karısı Fadime arasında geçer. Fadime,
küçük yaşında ağalarının zoruyla köyün öğretmeniyle evlendirilmiştir.
Öğretmenle Fadime arasında karı koca ilişkisi yoktur. Öğretmen küçük
köy ortamında yalnız kalmamak için, kendisine arkadaş olsun diye
Fadime’yle evlenmiştir. Fadime’nin gönlü çoban Hüsrev dedir. Öğretmen
Fadime’yi yaşıtı olan çoban Hüsrev’le beraber görünce duyduğu ince
duygular, hikayede yazar tarafından yoğun bir şekilde vurgulanıyor.
Bohça’da küçük yaşta bir eve besleme gelen bir kızın,evin küçük beyiyle
arasındaki yakınlaşma kaleme alınmıştır. Besleme kızla , küçük bey
küçüklüklerinden itibaren beraber büyürler.Önceleri evin küçük beyi her
hareketi, tavrıyla besleme kızı ezerken, sonraları aralarında bir aşk
başlar. Bir yaz günü, evin küçük beyi, besleme kızın başı dizinde
annesi tarafından yakalanınca kaçar ; akşam dönünce kızın yamalı
bohçası artık sandık odasında her zamanki yerinde yoktur. Annesi
besleme kızı evden kovmuştur. Şehri Unutan Adam’da çoktandır şehre
inmemiş hikayeci, otelin kapısından, insanlarla kaynaşmak ihtiyacıyla
çıkar. Bir küfeci çocuğundan, tütüncülerden , genç kızlardan yöneltilen
azarlara, çıkışmalara rağmen mutludur; dünyayı, şehri , her şeye rağmen
kucaklamak isteğindedir. Yazar, hikayede karşılaştığı bütün
olumsuzlukları optimist bir havayla karşılayıp, yaşamı ve insanları
sevdiğini belirtiyor. Garson’da Ahmet Trabzonlu zengin bir babanın tek
oğludur. İstanbul’a cok eski zamanlarda göç etmişlerdi. Kocaman, bir
kantariye mağazaları vardı.Toptan iş yaparlardı. Babasının ölümünden
sonra, Ahmet kantariye mağazası , evler ve dükkanları idare edemez ve
sonunda Belvü Bahçesinde garsonluğa başlar, ama içinde her zaman
babadan kalma bişeylere sahip olma duygusu hakimdir.O bu duyguyu her
haziranda burgaz adasında vasat bir kahveyi kiralayarak bastırmaya
çalışır, burada Belvü Bahçesi kadar kazan masada, kimseden emir
almadan, kendi kendisinin patronudur artık. Kitabın en uzun ve dramatik
hikayesi İhtiyar Talebe; Birinci dünya Savaşı’na Avusturya ordusunun
bir subayı olarak katılmış, acı yaralı günler geçirmiş, şimdi on bir
senedir Fransa’da bir üniversitede okuyan, Sırp veya Hırvat Pavel
Stefanoviç, biri çirkin biri güzel Amerika’lı iki kız kardeşin oyununa
kurban gider. Gününe, saatine göre değişen, iki zıt karakter ve ruha
sahip tek kişi sandığı bu iki kıza aşık olmuş, üniversiteyi bitirdiği
gün, iki kızın aynı anda alaylarıyla karşılaşınca ruhi dengesini
büsbütün kaybederek hastaneye kapatılmıştır.


Yazar Hakkında Bilgi
Sait
Faik’in sanat ve edebiyatla ilgisi 1928 yılında başlar.Önce şiirler
yazdı. İlk hikayesi “Mendil”dir. Ünü İkinci Dünya Savaşından sonra
arttı. En verimli yılları (1948-1954) arasıdır. İlk hikayesi “Mendil”
den başlayarak yeni bir ruh yapısı ve dünya görüşü ekseninde gelişen
hikayeleri, 1935’ten sonra kendine özgü, içtenlikle dolu bir dil ve
anlatımından güç alan, konuyu ikinci plana atan bir yapıya kavuştu ve
böylece hikayeciliğimizde yeni bir çığırın temsilcisi oldu. Hikayelerin
konularını, Adapazarı’nda geçen çocukluk anılarından; “Babamın İkinci
Evi, Bohça, Orman ve Ev “ İstanbul’un alt ve orta tabaka insanlarının,
özellikle Burgaz balıkçılarının yaşamından aldı. Onların dramını çoğu
kez kendi sıkıntısı ve avarelikleriyle kaynaştırarak yansıttı. Balıkçı,
bahçıvan, dondurmacı, çırak, işsiz, falcı, meyhaneci, hamal tiplerini
çok iyi işledi. Anlatımının en belirgin özelliği “Tabilik” tir. Konuşur
gibi, bir söyleşi havasında yazar. Şiirli ve etkili bir dili vardır.
Şiirli ve etkili bir dili vardır. Yeni bir cümle yapısı, zengin kelime
hazinesi, seçkin buluşlarıyla 1945 yılından sonra yetişen
hikayecilerimizin çoğu etkilemiştir. Başlıca Eserleri: Hikaye : Semaver
, Sarnıç, Şahmerdan, Lüzumsuz Adam, Mahalle Kahvesi, Havada Bulut,
Havuz başı, Son Kuşlar, Alemdağ’da Var Bir Yılan. Roman: Bir Takım
İnsanlar, Kayıp Aranıyor. Şiir: Şimdi Sevişme Vakti